I NAGRODA W KONKURSIE NA PROJEKT REWITALIZACJI PARKU POLE MOKOTOWSKIE

 

Interdyscyplinarny zespół w składzie:

Paweł Grodzicki, Szczepan Wroński, Łukasz Szczepanowicz, Krzysztof Moskała, Paweł Wolanin, Magdalena Julianna Nowak, Maja Skibińska, Aleksandra Wiktorko, Anna Wilczyńska, Krzysztof Herman, Grzegorz Gądek, Marcin Gąsiorowski wywalczył kolejną nagrodę na Projekt Rewitalizacji Parku Pole Mokotowskie w Warszawie.

Idea projektu

Park Pole Mokotowskie jest, prócz wartości przyrodniczej, fenomenem społecznym i kulturowym. Jest miejscem otwartym na różnorodność i wolnym, gdzie sposób funkcjonowania określają sami mieszkańcy przez swe aktywności. Został ukształtowany w równej mierze przez odgórne działania projektantów, jak i oddolny proces społeczny. To jest głównym źródłem popularności i akceptacji wśród użytkowników, a także jego tożsamości na tle innych terenów zieleni w Warszawie. Dlatego, bardziej niż spektakularne działania przestrzenne, potrzebna jest wrażliwie stymulowana ewolucja i dobrze zaplanowana „akupunktura”. To podejście stało się podstawą strategii projektowej.

Proponowana koncepcja rozwoju parku opiera się na kilku wyjściowych założeniach. Park jest procesem, a nie zdarzeniem – ciągłą ewolucją systemów przyrodniczych i zmiennością aktywności społecznych. Park jest miejscem dla wszystkich: ludzi, ale i roślin, zwierząt, żywiołów; we wszystkich porach dnia, tygodnia, roku. Park tworzą dwa symboliczne domy – ostoje: Dom Człowieka i Dom Natury, których obszary przeplatają się niczym sieci. Strefa „pomiędzy” tymi domenami to obszar krajobrazu biocenotycznego, świadomie budowanego, o cechach służących zarówno człowiekowi, jak i naturze. Jest to strefa nakładania się i interakcji dwóch głównych środowisk, cechująca się największym potencjałem i witalnością. Jej cechą będzie ciągłość transformacji krajobrazu – od w pełni naturalnego do ludzkiego. Ważnymi celami projektu jest poprawa relacji na stykach parku z otoczeniem miejskim i przyrodniczym oraz zwiększenie udziału procesów zrównoważonych, cyrkularnych w funkcjonowaniu parku.

Projekt

Po stronie przyrodniczej działania projektowe służą wzmocnieniu sieci stref przyrody, ich poszerzeniu i łączeniu, wprowadzeniu formy krajobrazu biocenotycznego, wspieraniu bioróżnorodności. Zieleń użytkowa opierać się będzie na zasadach permakultury, leśnych ogrodów, rabaty i klomby wysadzane będą bylinami, w tym miododajnymi, rozszerzone będą strefy łąk i rzadko koszonych trawiastych muraw. Rozbudowany zostanie ekosystem wodny, który tworzyć będą: główny zbiornik wodny, kanały i „archiwum wodne” przy Bibliotece Narodowej, ogrody deszczowe, niecki infiltracyjne i łąki podmokłe. Główny staw zostanie przekształcony w naturalny i całoroczny. System wodny stanie się elementem retencji, zrównoważonej gospodarki wodnej parku, a wody oczyszczane będą w sposób naturalny przez odpowiednio dobrane rośliny.

W obszarach służących człowiekowi koncepcja obejmuje szereg interwencji wzmacniających istniejące i prowadzających nowe jakości. Tematyczne Pawilony Żywiołów, oprócz oferty gastronomicznej i warsztatowo-edukacyjnej, dawać będą możliwość bezpośredniego doświadczania i zabawy z żywiołami. Przy wejściu od strony Ronda Jazdy Polskiej stanie Pawilon Powietrza, którego znakiem rozpoznawczym będą balony wskazujące stan czystości powietrza. Na wyspie głównego stawu znajdzie się Pawilon Wody, którego szklany dach-kielich będzie zbierał wodę deszczową i oferował szereg wodnych atrakcji.

Główny deptak stanie się Promenadą spacerową o bardziej uporządkowanym i oficjalnym w charakterze, z siedziskami, zielenią ozdobną. Nowym elementem będzie Aleja Okrężna okalająca park i łącząca wszystkie jego główne aktywności i atrakcje. Obok ścieżki spacerowej meandrować będzie trasa dla rolkarzy i biegaczy, zimą służąca biegom narciarskim. Wzdłuż alei pojawią się nowe atraktory pozwalające na łagodne wniknięcie w strefy natury lub stymulujące aktywności. Zimowe atrakcje uzupełni m. in. górka saneczkowa przy Bibliotece, czy możliwość organizacji ślizgawek na naturalnych zbiornikach wodnych.

Teren dawnej bazy MPO przy Bibliotece Narodowej pozostanie wielką łąką i zostanie otoczony wieńcem ozdobnych drzew. To największe z wnętrz parkowych – Wielki Salon służyć będzie jak dziś różnym typom aktywności odwiedzających i okazjonalnie większym wydarzeniom masowym. Obszary koszone i niekoszone murawy tworzyć będą „wyświetlacz z traw” – zmieniane corocznie wielkoskalowe kompozycje land-artu. Wyłaniane w internetowych plebiscytach „obrazy do nieba” będą symbolicznym przesłaniem mieszkańców Warszawy do świata. Założono otwarcie na Wielki Salon czytelni i ogrodów Biblioteki Narodowej, utworzenie czytelni plenerowych z dostępem wirtualnym do zbiorów i tarasem na dachu parterowego skrzydła biblioteki.

Mniejsze interwencje rozrzucone będą po całym terenie parku. Na styku z terenem ogródków działkowych przy Trasie Łazienkowskiej powstanie plenerowa jadalnia, targ śniadaniowy oraz miejska farma edukacyjna. Domki fińskie – odtworzone i przetworzone – przeznaczone na funkcje społeczne i warsztatowe, otoczone ogrodami społecznymi. W Pasmie Studenckim między głównym kampusem Politechniki a ul. Batorego pojawią się atrakcje sportowe i społeczne dla studentów, sztuczna plaża miejska, plenerowe piece do pizzy i grilla. Teren przy fontannie będzie wzbogacony o nowe elementy wodne, pergolę, ogród permakulturowy. W otoczeniu Pomnika Lotnika powstanie lotniczy plac zabaw i plenerowa ekspozycja lotnicza, a w sąsiedztwie Urzędu Patentowego RP – plenerowa ekspozycja polskich wynalazków. Za wejściem od skrzyżowania ul. Batorego i al. Niepodległości atraktorem będzie galeria land-artu (sztuki krajobrazowej). Na terenie Skry od strony Parku proponowana jest lokalizacja skweru sportów miejskich i naturalnych stawów kąpielowych. Na terenie Parku znajdą miejsce nowe lub adaptowane place zabaw dla dzieci, siłownie plenerowe. Dla użytkowników posiadających psy pojawią się wybiegi i plac treningowy. W terenie rozproszone będą lokalne zadaszenia dla ochrony przed słońcem lub deszczem.

Dostępność parku i ogrodów działkowych poprawi przystanek „Park” na planowanej linii tramwajowej wzdłuż ul. Rostafińskich. Tramwaje zatrzymywać się będą w zaaranżowanym wokół przystanku rajskim ogrodzie. Istniejąca kładka nad al. Niepodległości zostanie uzupełniona o donice na roślinność i przekształcona w „wiszący ogród”.

W projekcie założono zwiększenie integracji parku z sąsiedztwem. Wejścia do parku będą kształtowane przez zieleń niską i wysoką wizualnie zapraszającą do wnętrza. Przy głównych wejściach znajdą się niewielkie przestrzenie publiczne, siedziska, miejsca spotkań. Zakłada się zintegrowanie i otwarcie terenu Parku na tereny Skry, stadionu Syrenka, Biblioteki Narodowej oraz terenów i budynków akademickich przy ul Batorego. Obrzeża Parku będą zmieniane na dwa sposoby: integrująco i zapraszająco przy wejściach i na stykach z otoczeniem mieszkaniowym i innymi terenami zieleni, zaś izolująco wzdłuż uciążliwych ulic – przez uformowanie wałów ziemnych i zieleń rozpraszającą fale akustyczne.

 

?